De openbare versie biedt een inkijk in hoe RTL Group, RTL Nederland en Talpa Network probeerden in de loop der tijd toestemming te verkrijgen en hoe de ACM tegen de materie en de markt aankijkt.

In totaal namen RTL Group, RTL Nederland en Talpa Network 296 dagen de tijd om vragen vanuit de ACM te beantwoorden. Op 23 augustus 2023 bleek dat de ACM in zijn Punten van Overweging voornemens was op basis van de gegeven informatie geen vergunning af te geven, waarop de partijen met remedies trachten de ACM (tevergeefs) te overtuigeven.

Televisie blijft belangrijk

De ACM stelt dat ondanks ontwikkelingen waarbij het aanbod van audiovisuele content en het kijkgedrag van consumenten verandert, televisie nog steeds het belangrijkste medium is. ACM verwacht dat dat in ieder geval de komende 3 tot 5 jaar nog zal blijven. Met de overname wordt de combinatie RTL Nederland/Talpa Network zou deze verreweg de grootste aanbieder van televisiezenders zijn geworden.

Andere mediakanalen, waaronder online advertenties, worden aanvullend aan televisieadvertenties ingezet. Adverteerders en mediabureaus hebben aangegeven dat zij nog steeds grote verschillen zien in bereik bij online advertenties en advertenties op televisie. Zij geven ook aan dat reclame op televisie cruciaal is voor de marketing van producten voor consumenten.

Geen uitwisselbaar product

De ACM stelt aan de hand van onderzoek dat online advertenties en televisieadvertenties twee verschillende niet-uitwisselbare producten zijn. Dat betekent dat als de prijzen van televisieadvertenties stijgen, adverteerders niet in belangrijke mate uitwijken naar online advertenties. De prijzen van online advertenties houden de prijzen van televisieadvertenties dan ook niet in toom, in ieder geval niet op dit moment en in de komende jaren.

De combinatie RTL Nederland/Talpa Network zou door gebrek aan concurrentie ongestraft de prijzen kunnen verhogen.

Online reclame geen vervanger voor televisiereclame

De ACM ziet ook dat bedrijven steeds meer geld besteden aan online advertenties. Maar dat gaat meestal niet ten koste van hun advertentiebudgetten voor televisie.

Distributieprobleem

Als de overname van Talpa Network door RTL Group zou doorgaan, verslechtert de onderhandelingspositie van telecombedrijven omdat ze te maken krijgen met de combinatie RTL Nederland/Talpa Network. Daardoor kan de combinatie RTL Nederland/Talpa Network hen na de overname hogere prijzen rekenen
dan ze nu ieder apart kunnen.

Producenten

De ACM heeft verschillende concurrentierisico’s onderzocht die hiermee verband houden. Eén risico heeft te maken met de versterking van de inkooppositie van de combinatie RTL Nederland/Talpa,Netwerk als gevolg van hun samengaan. Een mogelijk gevolg hiervan is dat producenten van content hierdoor minder mogelijkheden hebben om een goede prijs voor hun producties te krijgen. Omdat geen vergunning wordt gegeven vanwege de advertentie- en distirbutiemacht, laat de ACM in het midden of dit gevolg zich daadwerkelijk gaat voordoen.

Mediahuis

De rol van Mediahuis wordt in het openbare besluit duidelijker. In het remedievoorstel zou Mediahuis Nederland 10 jaar lang de reclameverkoop voor SBS6, Net5, Veronica en SBS9 doen. Daarbij was er een minimumgarantie afgesproken aan opbrengsten aan de hand van onder meer de voorraad beschikbare GRP's in de markt en bij partijen.

Mediahuis zou een jaarlijkse te ontvangen sales fee ter hoogte van een voorafgaand vastgesteld percentage over de gerealiseerde omzet verkrijgen.

Kwaliteit zenders geborgd

In het remedievoorstel was verder een bepaling opgenomen om de kwaliteit van de SBS-zenders te borgen zodat Mediahuis er zeker van kan zijn dat de ze zenders voldoende GRP’s blijven genereren om een volwaardige concurrent op de advertentiemarkt te blijven, aldus Partijen.

Op 24 januari 2023 hebben Partijen een aanvullende notitie aan de ACM gestuurd waarin zij aangeven bereid te zijn aanvullende waarborgen op te nemen voor het behoud van de kwaliteit van de SBS-zenders, zoals voorafgaande goedkeuring van Mediahuis voor wijziging van het zenderprofiel en het overhevelen van programma’s van de Talpa Network- naar RTL Nederland-zenders

Marktpartijen negatief

Marktpartijen waren hier overwegend negatief over omdat ze vinden dat er een belangenconflict ingebouwd zou worden: RTL Nederland zou het aanbod aan GRP' bepalen op SBS6, Net5, Veronica en SBS9. Daarnaast vreesden de partijen dat aantrekkelijke content toch kon worden overgeheveld van SBS-zenders naar RTL-zenders, partijen invloed houden op de concurrentiepositie van Mediahuis, waardoor Mediahuis (sterk) beperkt zou worden in zijn mogelijkheden en de innnovatie ingeperkt zou worden.

ACM over Mediahuis-voorstel

Het remedievoorstel stelt Mediahuis niet in staat om autonoom en onafhankelijk van RTL Nederland/Talpa Network te concurreren

Alle remedievoorstellen hielpen niet aangezien de ACM de marktmacht te groot en verstorend vindt. Betrokken partijen als RTL Group en Talpa Network hebben nog tot 14 april 2023 om bij de rechtbank Rotterdam in beroep te gaan.

ACM heeft een voorkeur voor structurele remedies, terwijl dit een gedragsremedie is. In tegenstelling tot gedragsremedies veranderen structurele remedies de structuur van de markt op een duurzame wijze en behoeven na uitvoering in beginsel geen verder toezicht. Gedragsremedies vergen evenwel een voortdurende regulering van het gedrag van ondernemingen en zullen in de regel extra lasten (bijvoorbeeld toezichtlasten) voor de ACM met zich meebrengen.

ACM stelt dat Mediahuis voor zijn concurrentiepositie op de markt afhankelijk zou zijnn van RTL Nederland/Talpa Network. Door een minimale omzetgarantie hebben RTL Nederland/Talpa Network invloed op de door Mediahuis te hanteren tarieven. De minimale omzetgarantie belet Mediahuis volgens ACM om tarieven onder een bepaald niveau te hanteren, tenzij Mediahuis bereid is daar zelf kosten voor te maken.

ACM vreest anderzijds voor hogere tarieven omdat Mediahuis ook zijn deel voor zijn te maken kosten zal toebereken. Verder blijft het gefuseerde RTL Nederland/Talpa Network de partij die invloed heeft op de hoeveelheid GRP's. De waarborgen die RTL Nederland/Talpa Nework en RTL Group bieden om de kwaliteit van de SBS-zenders op niveau te houden zijn voor de ACM onvoldoende en voor interpretatie vatbaar, en geven derhalve geen zekerheid dat Mediahuis een volwaardige concurrent van RTL Nederland/Talpa Network kan zijn en blijven.

RTL Nederland/Talpa Network zou andersoortige vormen van reclame behouden zoals non-spot reclame. Deze wordt doorgaans gecombineerd met de verkoop van reclamezendtijd en leidt tot afhankelijkheid tussen Mediahuis en RTL Nederland/Talpa Network.

Verder noemt de ACM het voorstel onvoldoende controleerbaar en handhaafbaar voor de ACM als gevolg van de open normen in het voorstel, de complexiteit en de tweezijdigheid van de markt. Tenslotte vreest de ACM voor het tijdelijke karakter van het voorstel dat niet duidelijk is of mededingingsproblemen na afloop daarvan alsnog zullen optreden.

Remedie distributie

Voor het remedievoorstel om afzonderlijk een deel van zenders te onderhandelen en een ander jaar de overige zenders, beoordeelt de ACM als onvoldoende.

Het voorstel behelste dat vijf jaar lang er op verschillende momenten zou worden onderhandeld over de doorgifte van de RTL-zenders en de huidige Talpa Network-zenders. Daardoor zou geen gezamenlijk aanbod gedaan kunnen worden en zouden de onderhandelingen over het ene zenderpakket niet de onderhandelingen over het andere zenderpakket kunnen beinvloeden.

Volgens de ACM kan de combinatie RTL Nederland/Talpa Network ondanks deze remedie alsnog in staat zijn om zijn onderhandelingspositie te versterken. ACM ziet ook het risico dat middels onderhandelingen met distributeurs zenders zouden kunnen wegvallen waarmee de advertentieruimte bij de eigen RTL-zenders belangrijker zouden worden. Verder kan men simpelweg de strategie op elkaar afstemmen.