[Column] David de Jong: Lukt het nu wel met innovatievisie mediasector?

Het internet is stuk, Europa is aan zet. Met die boodschap kwam Arno Otto tijdens het Cross Media Café tijdens de Dutch Media Week bij de presentatie van de innovatievisie. Een samenwerkingsagenda van een aantal mediapartijen uit 2019 leidde tot niets. Zou het nu wel lukken? 

De analyse dat big tech de standaarden bepalen, doen met de data wat ze willen, Europese politici proberen weerstand te bieden met regelgeving en dat mensen de technologie voor zich moeten laten werken, is een bekende, waar het antwoord steeds op uitblijft. De mens moet weer centraal komen te staan, aldus het betoog van Arno Otto.

Vol ambitie presenteerde de Chief Transformation Officer van Talpa Network ten overstaan van een bomvolle zaal, het resultaat van de innovatieve agenda en visie die de grote Nederlandse mediabedrijven (publieke en commerciële omroepen, uitgevers, facilitaire bedrijven en producenten) voor ogen hebben. Samenwerken heet dan precompetitief te werk gaan. Dus randvoorwaarden scheppen op basis waarvan je kan concurreren en de Autoriteit Consument & Markt (ACM) geen problemen gaat maken over mogelijke marktafscherming en kartelvorming.

Weestand bieden

Het idee is weerstand te bieden tegen globale dominantie, big tech, lees de grote Amerikaanse bedrijven als Meta/Facebook, Google en Apple. Maar ook de mediagiganten als Netflix. Walt Disney, Paramount, Sony, Comcast, Warner Bros. Discovery en anderen moeten niet onderschat worden. Ze zijn immers ook actief op de Nederlandse markt en proberen elk op hun manier marktaandeel te pakken zonder per se veel bij te dragen aan de Nederlandse industrie, terwijl ze uiteraard wel de omzet en de data van de Nederlandse huishoudens (willen) hebben.

Het gaat volgens de partijden aan de Nederlandse industrietafel om de digitale data weer van de Nederlander te maken. Oftewel de creatie van een eigen datakluis voor iedere Nederlander. Daarnaast willen ze ook een vuist maken tegen nepnieuws, kennis bundelen en zich inzetten voor educatie.

Nederlandse partijen?

En dus maken deze partijen (en diens dochterbedrijven) geen deel uit van de Nederlandse industrietafel waar wel RTL Nederland, DPG Media, Talpa Network, Talpa Entertainment Productions, Mediahuis, Banijay Benelux, ITV Studios, IDTV, Fremantle Nederland, EMG Netherlands, NEP The Netherlands en de NPO aan tafel zitten. En wat is dan opvallend?

Alleen Talpa Network en Talpa Entertainment Productions zijn echt Nederlandse bedrijven die aan tafel zitten (beiden van John de Mol). Als de overnameplannen van RTL Group doorgaan, blijft alleen Talpa Entertainment Productions over als echt Nederlandse partij. En uiteraard de NPO als Nederlandse Publieke Omroep met diens gerelateerde bedrijven. Hopelijk staan de hoofdkantoren die in Londen, Parijs, Luxemburg/Keulen, Antwerpen en Pittsburg gevestigd zijn van deze Britse, Duitse, Franse, Belgische en Amerikaanse mediabedrijven het toe de Nederlandse innovatieagenda uit te voeren en er in te investeren.

Hoe, wie, wat, wanneer en wie betaalt?

Alle details over hoe, wanneer en met hoeveel geld en wie wat betaalt, is nog onduidelijk en onbekend; sterker nog: er moet nog over besloten worden. Dus of er nu 10, 50 of 100 miljoen of meer in gestopt zal worden door betrokken partijen, niemand wil er iets over zeggen....

Herhaling van zetten uit 2019?

Deze details zijn wel essentieel voor het slagen van de ideeën. Daarnaast komt de vraag op hoe gaat een datakluis met een eigen digitale ID van de grond komen; hoe worden consumenten verleid dat te gaan gebruiken als ze nu voor allerhande diensten hun gegevens al hebben weggegeven. Hoe gaan deze partijen dat bewerkstelligen. Die antwoorden zijn er simpelweg nog niet. Wel is duidelijk dat het idee van een gezamenlijke medialogin in 2019 ook is opgeschreven in een samenwerkingsagenda, maar dat deze nooit van de grond is gekomen.

Klanten als omzet genererende eenheid?

En dus gebruiken RTL Nederland (Videoland), Talpa Network (Kijk), NPO (NPO ID), DPG Media en Mediahuis tot die tijd hun eigen systemen om de gegevens van eindgebruikers te registreren en beheren. Het wordt aldus een interessante discussie, immers een elk van deze bedrijven (behalve de NPO) beschouwt een klant met de afgifte van diens data als omzet genererende eenheid waar misschien wel meer mee te doen valt. Zouden de hoofdkantoren dat toestaan dat een onafhankelijke entiteit voortaan die data beheert waarbij bedrijven die als de klant dat wil voor specifieke doelen mag gebruiken?

Nieuwskartel?

Andere vraag wordt hoe men met nepnieuws om wil gaan. Eerder leidde het al in de politiek en in de journalistiek tot discussies. Ook factchecking hoort daarbij. Want wat is nepnieuws en wat niet? Als de betrokken partijen dat onderling afspreken, krijg je in de journalistiek al snel het idee dat deze bedrijven een soort nieuwskartel kunnen vormen. Het eerdere plan voor een basisnieuwsvoorziening leidde tot niks. Belangrijke journalistieke organisaties als de NVJ maar ook ANP en brancheorganisatie NDP Nieuwsmedia zijn niet genoemd bij de presentatie en lijken aldus niet betrokken. 

Geen overheidsregels?

Terecht zeiden de huidige deelnemers dat het lang geduurd heeft voordat deze innovatievisie gepresenteerd kon worden. Er werd onthuld dat er steeds felle discussies tussen betrokkenen was, maar vooral de oproep van Sven Sauvé viel op.

De CEO van RTL Nederland zei dat het niet de bedoeling is dat overheid allerlei regels gaat opstellen die belemmerend zijn omdat ze de markt zouden verstoren. Het was een opvallende benadrukking nu het proces voor de overname van Talpa Network door RTL Group nog steeds ter beoordeling bij de ACM ligt waar RTL Group en RTL Nederland exact hetzelfde zeggen.

De term precompetitief is in die context een interessante; immers wat is precompetitief en wat niet?

Mislukte samenwerkingsagenda 2019

In 2019 presenteerde toenmalig minister Arie Slob aan de hand van gesprekken in de sector een samenwerkingsagenda. Daar waren naast de mediapartijen ook de distributeurs VodafoneZiggo en KPN bij betrokken. Die zijn nu niet betrokken. Van die samenwerkingsagenda is weinig tot niets terecht gekomen. Er was de ambitie om een verdere bundeling te maken van Nederlands video-aanbod bij NLZiet. Met de focus op NPO Start en NPO Plus enerzijds en Videoland anderzijds lijken de NPO en RTL Nederland weliswaar mee te werken aan NLZiet, maar een echte boost is niet gegeven.

Focus op eigen producten

Een bundeling van audio-aanbod is helemaal niet tot stand gekomen; de NPO focust zich op NPO Luister waarvoor onlangs de officiele toestemming kwam en de experimenteerfase voorbij is en Talpa Network focust zich op JUKE terwijl Mediahuis en DPG Media hun eigen podcasts promoten. Ook van het idee van een basisnieuwsvoorziening is nooit meer iets vernomen, net als een gezamenlijk loket voor adverteerders. Destijds werd ook afgesproken om kennis te delen zowel onderling als met de Nederlandse overheid, toezichthouders en politiek. Dat is opnieuw benoemd, maar in feite nooit tot uitwerking gekomen.

Hopelijk is aldus het gepresenteerde initiatief niet net als in 2019 een papieren werkelijkheid die nooit concreet wordt.

Opvallend was dat vertegenwoordigers van dochterbedrijven van de Amerikaanse partijen ook aanwezig waren bij de presentatie. Zijn zij de lachende derde?

Het bleef nog lang onrustig in Hilversum en omstreken.

                                                                                                                                                      ---

David de Jong is als journalist werkzaam bij onder meer Marketing Report.

Lees ook:
10-09-2022 | [Column] David de Jong: Gunay Uslu slaat plank mis met adviescollege landelijke publieke omroep
06-09-2022 | [Column] David de Jong: Ander logo KRO-NCRV voorbeeld overbodigheid publieke omroepverenigingen
02-09-2022 | [Column] David de Jong: Is einde van RTL XL een einde van gratis RTL-programma’s en een boost voor Videoland?
27-07-2022 | [Column] David de Jong: Gevolgen Franse situatie TF1/M6 voor RTL Nederland/Talpa Network?
13-05-2022 | [Column] David de Jong: Nederland was pioniersland als het om tv gaat. En nu, anno 2022?