[Column] David de Jong: PAST en FAST,  we moeten eraan wennen!

De sector is net gewend aan de term FAST, er heeft zich inmiddels een andere trend gemanifeesterd: PAST. FAST staat voor Free Ad-Supported Streaming Television. RTL XL en Kijk (Talpa Network) zijn hier voorbeelden van. RTL XL gaat binnenkort op in de gratis te lanceren FAST-variant van Videoland. FAST bestaat daarbij veelal uit zowel on demand als uit lineaire (thema) zenders. De reclameloze versies worden daarbij veelal aangeduid als Premium streamingdiensten.

PAST

PAST staat voor Premium Ad-Supported Streaming Television. Oftewel een betaalde streamingdienst mét reclame. In juli 2020 introduceerde RTL Nederland het PAST-model voor 4,99 euro per maand waarbij de abonnee ook reclame voorbij ziet komen.

Disney+ en Netflix

Dit PAST-model heeft Netflix in een aantal grote markten (Verenigde Staten, Canada, Mexico, Australië, Brazilie, Japan, Zuid-Korea, Verenigd  Koninkrijk, Italië, Duitsland en Frankrijk) gelanceerd. Disney+ is hier in de Verenigde Staten mee begonnen. Hoe het ook zij, het is een kwestie van tijd voordat dit aanbod ook in Nederland beschikbaar zal komen. Dan zullen de prijzen van de (huidige) niet-reclameversies stijgen.

Mediabureaus

Interessant is dat Disney+ samenwerkt met bekende mediabureaus als Dentsu, Havas Media,  IPG (Mediabrands), Omnicom Group, Publicis en WPP (GroupM). Daarbij zijn inmiddels meer dan 100 merken die adverteren bij Disney+. Merken uit branches als retail, automotive, financiële dienstverleners, restauranten, telecom, technologie, mode, voedsel/drinken en reizen.

Netflix werkt samen met Microsoft’s Xandr en kent adverteerders als GM, L'Oreal, McDonald's, LVMH, Subway, Target, Heinz en Carnival Cruises.  

Streaming is net als televisie?

En zo nemen de streamingdiensten steeds meer de gewoontes over van commerciële zenders. Programma-onderbrekende reclames horen daarbij. De streamingdiensten willen daarbij vooral van twee walletjes eten: zowel de betalende abonnee, als de adverteerders.

Een beetje dus zoals tv-exploitanten als VodafoneZiggo en KPN met tv-zenders al tientallen jaren doen. In Nederland kennen we in die zin geen echte vrij te ontvangen zenders, behoudens de NPO. De kijker betaalt immers zowel via zijn abonnement alsmede via advertenties. Dit model wordt zonder tussenkomst van distributeurs voortgezet via PAST.

FAST bestaat in Nederland via onder meer NPO Start (met alleen ideële reclame) en de te lanceren gratis versie Videoland bestaan. Uiteraard naast YouTube, wat meer een ‘snack’ dienst is. Paramount Global kent in veel landen (maar nog niet in Nederland) de FAST-dienst Pluto TV.

Hoe populair PAST- en FAST-diensten van de vooral Amerikaanse partijen in Nederland zullenworden, is de vraag. Al is de huidige populariteit van Disney+, Netflix, Viaplay en HBO Max er wel een indicatie voor. Wel is duideljik dat de streamingspelers een rol willen spelen als het gaat om de verwerving van sportcontent om daarmee de streamingdiensten te exploiteren, zoals Viaplay doet. Walt Disney Company doet dat met ESPN en de Eredivisie beperkt, mogelijk vanwege een contract dat inmiddels meer dan 10 jaar oud is? (en in 2025 eindelijk op de markt komt).

HBO Max

Ondertussen is het wachten op wat de andere streamingdiensten gaan doen. HBO Max dat in het voorjaar in Nederland werd gelanceerd, wordt door de eigenaren van Warner Bros. Discovery geplaagd door het terugschroeven van budgetten, schrappen van Europese producties en het rucksichtlos inperken van het aanbod. Een gevolg van de fusie van WarnerMedia en Discovery die in de praktijk neerkwam op een overname door Discovery als men bekijkt wie er aan de top is gekomen daarvan. 

In de Verenigde Staten wordt gespeculeerd dat de naam van de gefuseerde dienst van HBO Max en Discovery+ vanaf voorjaar 2023 simpelweg Max zal heten. Dit is voor 2024 ook voor Nederland dan de bedoeling. Tevens wordt gespeculeerd over een vrije versie daarvan aangezien de topman van Warner Bros. Discovery dat het bedrijf een FAST-dienst wil introduceren. Topman Davis Zaslav had het over oude westerns en Sesamstraat als content daarvoor. De vraag is waarmee het bedrijf dan mee zal komen. Wel is duidelijk dat Warner Bros. Discovery over het gehele bedrijf bezig is met bezuinigingen en dat ook CNN waar de meer kritischere geluiden geleidelijk aan verdwijnen, niet ontzien wordt.

En Videoland: RTL Nederland & Talpa Network

Een deel van de mediaector vindt dat het absolute noodzaak is voor de streamingdienst Videoland dat RTL Nederland en Talpa Network daarvoor samen moeten gaan omdat anders Videoland niet voldoende marktkracht heeft. In de praktijk is echter te zien dat Videoland met zijn PAST en Premium-aanbod nu al producties van Talpa Network aanbiedt.

Daar is een overname van Talpa Network door RTL Group niet voor nodig. Ook als het gaat om budgetten is denkbaar dat partijen samenwerken met bijvoorbeeld coproducties. Maar een fusie als noodzaak? Ik snap die niet, er is dan immers simpelweg een partij weggevallen.  Ondertussen wacht iedereen op het oordeel van de Autoriteit Consument & Markt. Aangezien de klok vaak moet zijn stilgezet in afwachting op antwoorden vanuit RTL Nederland, RTL Group en Talpa Holding, is de hoop nu dat nog voor het eind van dit jaar er iets vanuit de ACM besloten zal worden.

En zo is de wereld van FAST, PAST en Premium streaming volop in beweging en ontwikkeling.

                                                                                                   ---

David de Jong is als journalist werkzaam bij onder meer Marketing Report.

Lees ook:

30-11-2022 | [Column] David de Jong: Mediadebat Tweede Kamer. 5 uur discussie over incidentenpolitiek
22-11-2022 | [Column] David de Jong: lang wegkijken voor de kijkcijfers. En nu?
15-10-2022 | [Column] David de Jong over ACM, RTL Nederland en Talpa Network: het duurt te lang
15-10-2022 | [Column] David de Jong: dubbele moraal van overheid en industrie bij ongezonde reclame
01-10-2022 | [Column] David de Jong: Lukt het nu wel met innovatievisie mediasector?