[Column] Paola Cassone: Even loskoppelen

Na de laatste update van mijn iPhone heb ik een nieuwe widget geïnstalleerd die mij keurig vertelt hoeveel tijd ik op de iPhone spendeer en welke activiteiten ik onderneem. Ik weet nu dus precies hoeveel tijd ik op de verschillende apps zit. De widget geeft me ook statistieken over mijn totale gebruik: hoeveel uur per dag en of dit hoger of lager is dan vorige week. Had ik dit nodig? Blijkbaar wel, volgens de laatste trend in de Amerikaanse cultuur. Namelijk: tech-detox. Mooi woord, vind ik persoonlijk. En ik ben er ook een voorstander van, als moeder van een tiener die 24/7 op zijn iPhone zit of op de PlayStation. Het fenomeen is groot en omspant meerdere generaties. Onderzoeken uit de VS laten zien dat mensen daar steeds meer overspannen raken door de groeiende versnelling van informatie en technologie waarmee ze worden geconfronteerd. Ze kunnen het blijkbaar niet meer aan. De interconnected maatschappij heeft nieuwe psychische ziektes gecreëerd: permanxiety en phoneliness. Deze nieuwe woorden betekenen dat een eenzame en angstige massa is ontstaan op zoek naar rust en troost. En natuurlijk speelt de Amerikaanse industrie op deze trend in als geen ander. Ik denk dat we hier ook iets van kunnen leren.

Het is een feit dat wij steeds meer in een bijna constante staat van angst verkeren als reactie op de perceptie van een steeds gevaarlijker wereld. Permanxiety is het algehele onvermogen om onzekerheid te verwerken. Zorgen over de opwarming van de aarde, sociale spanningen, politiek, technologie en terrorisme voeden dit gevoel. Alomtegenwoordige smartphones bieden ons eindeloze manieren om op de hoogte te blijven. Sociale platformen, pushnotificaties, berichten en e-mail bombarderen ons met de laatste updates over familie, vrienden, werk en nieuws in real time. Het resultaat van constante pings, klokkengelui en trillingen die schreeuwen om onze aandacht, is uitputting en afgeleid zijn. Er lijkt een paradox te ontstaan: in plaats van het verbeteren van onze relaties, heeft technologie dan een negatief effect op sociale verbinding.

San Francisco State University constateerde op basis van onderzoek onder haar studenten een groeiend gevoel van eenzaamheid wat samenhangt met smartphoneverslaving (phoneliness). Overmatig gebruik van smartphones is vergelijkbaar met elke andere vorm van verslaving, betogen de auteurs. Studenten die het meest gebruik maakten van hun telefoons, hebben gemiddeld hogere niveaus van isolatie, eenzaamheid, depressie en angst. Tieners lijken ook meer zorg te hebben over relaties, depressie, angst en eenzaamheid dan oudere groepen, aldus Generation Nation.

Naarmate het bewustzijn van digitale verslaving groeit, zijn mensen bereid om los te koppelen en meer persoonlijke sociale connecties te zoeken. De reisindustrie is booming omdat reizen ontsnapping biedt aan permanxiety. Aan de andere kant, de populariteit van allerlei vormen van thuisvermaak geeft aan dat cocooning ook een manier is om alsnog tijdelijk respijt te krijgen van het technologische bombardement. Aankoop van science fiction en fantasyboeken stijgt. Actiefilms zijn het favoriete Amerikaanse filmgenre. Reis-, thuis- en kookprogramma’s worden steeds meer bekeken. Bij komiek Dave Chappelle heeft het voltallige publiek z’n telefoon in een afgesloten zakje moetendoen van Yondr, om mensen bewuster in het moment te laten zijn en een andere ervaring te geven.

En dat verklaart waarom niet alleen Apple, maar ook Google en Facebook apps en functies bieden waarmee gebruikers hun tijd op apps en apparaten bijhouden met als doel bewuster te worden en uiteindelijk, minder tijd hieraan te besteden.

Het is natuurlijk ongelooflijk ironisch dat er apps zijn die ons van onze digitale verslaving moeten genezen. Maar feit blijft dat de markt voor wellnessapps in de VS ook booming is. Meditatie-apps helpen gebruikers om hun ademhaling, slaap en gedachten te reguleren, focus te hervinden of stemming te verbeteren. Producten bedoeld als therapeutisch middel hebben de overstreek naar mainstream gemaakt en hebben feitelijk een nieuwe marktcategorie gecreëerd door de exploitatie van angst. De Fidget Spinner, oorspronkelijk gemaakt voor kinderen met ADHD, autisme en angst, verkocht miljoenen wereldwijd aan volwassenen die nu ook naar de luxe roestvrijstalen en titanium versies upgraden. Verzwaarde dekens, een niche klinisch instrument voor autisme en PTSS, zijn geadapteerd voor een breder publiek als een middel om de slaapkwaliteit te verbeteren, stress en angst te verlichten. Kennelijk verkopen ze als warme broodjes.

Er kan veel gezegd worden over de Amerikaanse manier van zaken doen, maar onze collega’s in de VS lopen altijd een stap vooruit. Phoneliness en permanxiety klinken nu nog exotisch in onze oren maar als het zo doorgaat, is de kans dat tech-detox één van de belangrijkste trends van 2019 wordt en wellicht ook een kenmerk van de Generatie Z-cultuur, die na 2000 geboren is en dus digital native bij uitstek is. Marketeers die hierop kunnen inspelen gaan zeker winst boeken. Het is maar een tipje van de sluier. Fear sells.

---

Paola Cassone is Performance Strategy Director bij Initiative.

www.initiative.nl
@InitiativeNL