Kabinet werkt aan reclameverbod ongezond voedsel voor minderjarigen

Het kabinet werkt aan een wetsvoorstel om beperkingen te stellen aan de marketing van ongezonde voedingsmiddelen gericht op kinderen en jongeren onder de 18 jaar. Marketing van voedingsmiddelen gericht op minderjarigen zal alleen toegestaan worden als dit gaat om producten die voldoen aan criteria voor gezonde voeding van het Voedingscentrum die gebaseerd zijn op de richtlijn Goede Voeding van de Gezondheidsraad.

Dit schrijft staatssecretaris Maarten van Ooijen (ChristenUnie) van Volksgezondheid Welzijn en Sport in een brief aan de Tweede Kamer. In het voorjaar van 2023 wil de staatssecretaris met een uitwerking komen waarbij de handhaafbaarheid, uitvoerbaarheid en afbakening aan bod komen.

Daarbij gaat hij onderzoeken welke marketingtechnieken specifiek op kinderen worden ingezet en bekijken op welk vlak een verbod precies moet gaan gelden (zowel in online als fysieke omgevingen/buitenreclame).

Oproep Tweede Kamer

De staatssecretaris komt tot een verbod na een oproep vanuit de Tweede Kamer dankzij een in april 2022 door een ruime meerderheid aangenomen kamermotie van de Partij van de Dieren, SP, GroenLinks  en Den Haan. De  Tweede  Kamer had zich eerder al uitgesproken over de wens tot een kindermarketingverbod voor ongezonde voeding.

In de huidige situatie bestaan er via de Stichting Reclame Code afspraken voor de reclame van voedingsmiddelen tot 13 jaar. Via een aangenomen kamermotie van CDA, ChristenUnie en D66 roept een ruime meerderheid van de Tweede Kamer op die samen met de levensmiddelensector uit te breiden naar 18 jaar. Daarover is de staatssecretaris in gesprek met de Federatie Nederlandse Levensmiddelenindustrie (FNLI).

Overigens werkt de regering ook aan maatregelen waarbij gemeenten de vestiging van fastfoodketens kunnen verbieden in omgevingen van scholen of in bepaalde wijken waar een onevenredig aanbod daarvan bestaat.

Verder werkt de staatssecretaris aan een plan om gezond voedsel voor kinderen te stimuleren via onder meer scholen maar ook door met de voedselsector (catering, supermarkten, horeca en dergelijke) gezond voedsel meer te laten verkopen.De Eetwissel-campagne van het Voedingscentrum wordt voortgezet en de campagne Fit op jouw manier gaat ook door.Daarnaast zal de BTW op groente en fruit in 2024 verlaagd worden.

Felle reactie bvA

bvA, de vertegenwoordiger van adverteerders, reageert fel op de aangekondigde reclameverboden. bvA stelt daarbij dat een dergelijk reclameverbod contraproductief is omdat het merken de mogelijkheid zou ontnemen om gezonde alternatieven aan te bieden. Het aanbieden van gezonde alternatieven binnen de Schijf van Vijf is overigens niet verboden.

Verder stelt bvA dat het zinvoller is om in te zetten op de uitbreiding van marketing die gericht is op positieve gedragsverandering en duidelijke zelfreguleringsafspraken tussen overheden en de industrie te maken. Die blijken overigens niet altijd te werken, zo bleek bijvoorbeeld bij alcoholregulering.

bvA zegt als adverterend bedrijfsleven de maatschappelijke zorg over gezondheid van jongeren te delen en onderschrijft de noodzaak tot verandering van gedrag en eetpatronen om overgewicht en gezondheidsproblemen te voorkomen. bvA stelt dat dat niet bereikt wordt met verbieden, maar door maximaal in te zetten op het verleiden tot positief gedrag zoals het eten van meer groente en suikervrije producten. Daarnaast is volgens bindende zelfregulering nodig, die waarborgt dat kinderen niet worden gestimuleerd om voedingsmiddelen met hoge vet-, suiker- en zoutgehaltes te consumeren.

In de Tweede Kamer waren alleen PVV, Forum voor Democratie en Groep van Haga (BVNL) voor het behoud van ongezonde voedingsreclame gericht op kinderen.

Juiste weg?

De staatssecretaris die zich gesteund voelt door VVD, PvdA, CDA, ChristenUnie, D66, SP, GroenLinks, Partij voor de Dieren, Volt, Ja21, BBB, SGP, Den Haan, Pieter Omtzigt, is volgens bvA niet op de juiste weg bezig om het beoogde doel te bereiken. Daarbij wijst bvA er op dat het verboden zal zijn om nog reclame te maken voor gezondere alternatieven (maar niet gezond volgens de Schijf van Vijf) zoals light-varianten en suikervrije producten. Volgens bvA is het dan zo dat die ongezonde producten wel in de winkel kunnen worden gekocht maar geen merkreclame voor gezondere alternatieven gemaakt mag worden.

bvA pleit verder voor zelfregulering; de bvA is wel voorstander voor de ophoging van de leeftijd van de reclamecoderegels naar 18 jaar, zoals een grote meerderheid in de Tweede Kamer vroeg. bvA stelt dat (ondanks de Tweede Kamer die daartoe opriep) vanuit de zelfregulering dat zou doen.

bvA zegt dat grote en kleine adverteerders zich zullen blijven inzetten om campagnes te ontwikkelen die leiden tot gezondere en duurzamere keuzes en oproepen tot matiging waar nodig.

foto: Maarten Beekman

Zie ook: [Column] David de Jong: dubbele moraal van overheid en industrie bij ongezonde reclames

www.rijksoverheid.nl
www.bva.nl