Minister Micky Adriaansens (VVD) heeft de ontwerp veilingregeling voor de landelijke commerciële radiofrequenties bekend gemaakt. Daaruit blijkt dat de clausuleringen zoals de ACM al bekend maakte, voor 7 van de 9 landelijke FM-frequentienetten via een veiling zullen worden verdeeld waarbij geen programmaverplichtingen gelden.

Drie radiostations per eigenaar

De minister volgt daarnaast het ACM-advies om maximaal drie radiostations per eigenaar toe te staan. Thans zijn dat er vier sinds toenmalig minister Henk Kamp (VVD) dat sinds 1 januari 2016 mogelijk maakte na een toenmalige kamermotie. Ook zullen bij de veiling de te vergunnen FM- en DAB-frequentielicenties voor 12 jaar worden afgegeven. Het betekent dat met deze regeling Talpa Network bij een veiling niet langer vier radiostations mag bezitten (thans zijn dat Sky Radio, Radio 538, Radio Veronica en Radio 10).

Alleen Nederlandstalig en nieuws

De VVD-minister van Economische Zaken en Klimaat wil dat er alleen kavels voor Nederlandstalige muziek (thans door 100% NL gebruikt) en nieuws/actualiteiten (thans door BNR Nieuwsradio gebruikt) overblijven als geclausuleerde frequentiepakketten. De frequentienetwerken die Sublime, Slam! en Radio Veronica thans gebruiken en die een clausulering bevatten, worden daarmee ongeclausuleerd geveild.

Micky Adriaansens: “Na een aantal door de Tweede Kamer gevraagde verlengingen, is het goed om nu de vergunningen voor landelijke commerciële radiostations opnieuw te kunnen veilen. Hoe, waar en wanneer mensen naar muziek, entertainment of nieuws luisteren is in twintig jaar tijd door de opkomst van bijvoorbeeld streamingdiensten, podcasts, sociale media en digitale radio radicaal veranderd. Door nu te veilen, levert de radiomarkt de komende jaren weer veel luisterplezier voor iedereen op en bieden we ook nieuwkomers een kans op een vergunning.”

Veranderd landschap

De regeling is tot stand gekomen in overeenstemming met staatssecretaris Gunay Uslu (D66) van OCW. Volgens de bewindslieden is het terugbrengen naar twee geclausuleerde kavels van nieuws en Nederlandstalig voldoende omdat in hun optiek via infrastructuren zoals DAB+, internetradio en streamingdiensten inmiddels zorgen voor een gevarieerd aanbod om een breed Nederlands medialandschap te hebben. De economische omstandigheden, het medialandschap, speelveld, concurrenten en economische omstandigheden zijn sinds de vorige regeling uit 2003 sterk gewijzigd.

Verder stelt de regering dat waar een clausulering enerzijds de pluriformiteit kan bevorderen, dat daar tegenover staat dat er minder frequentieruimte overblijft waarin partijen in (volledig) vrije concurrentie kunnen zorgen voor een specifiek onderscheidend aanbod

Het behouden van een Nederlandstalig kavel waar thans 100% NL op uitzendt, verdedigt het kabinet met de stellingname dat hiervoor een culturele waarde geldt voor de samenleving en het de productie en verspreiding van muziek van eigen bodem bevordert. Een commerciële nieuwszender zou naast de publieke nieuwsvoorziening via de NPO (lees de NOS en NPO Radio 1), bijdragen aan de ontwikkeling, opinievorming en representatie van de samenleving. Het produceren van nieuws(programmas) brengt hoge kosten met zich mee waardoor het aannemelijk is dat er zonder clausulering geen commerciële nieuwszender tot stand komt.

Volgens de regering wordt met het schrappen van de clausuleringen ook recht gedaan aan de wens van de radiosector om, daar waar het kan, de als knellend ervaren voorschriften en beperkingen los te laten.

DAB+-Verplichting blijft

Bij de ontwerpregeling worden de winnaars van veiling verplicht om ook via DAB+ hetzelfde programma als op FM uit te zenden. Rond 2029 wil de regering een moment inbouwen wanneer de FM - gezien gewenste digitalisering - kan worden afgebouwd en om dan te bezien hoever de digitale transitie staat. De vergunningen worden afgegeven tot aan 31 augustus 2035.

Scheiding landelijk/regionaal

Er zal overigens een scheiding blijven bestaan tussen landelijke en regionale commerciële radiostations waarbij de minister voornemens is de regels aan te scherpen. Thans is het mogelijk dat landelijke merken via productie-overeenkomsten landelijke radiomerken op radiofrequenties worden uitgezonden die voor regionale commercieel gebruik bedoeld zijn (Qmusic Non Stop in de Randstad, Qmusic Limburg in Limburg en Radio 10 Brabant in Noord-Brabant).

Sublime, Radio Veronica en Slam! kunnen niet voort?

Indien de clausuleringen worden losgelaten is de vraag of (de eigenaren van) radiostations als Sublime (Mediahuis), Slam! (RadioCorp) en Radio Veronica (Talpa Network) bereid zijn voor veel hogere prijzen te bieden op de radiofrequenties en daarmee een zelfde soort radiostation te kunnen exploiteren.

Sublime, een radiozender die via Audiohuis onderdeel is van Mediahuis, gebruikt thans een kavel waar op werkdagen van maandag tot en met vrijdag van 07 tot 19 uur 87 procent aan klassieke of jazzmuziek te horen moet; op zaterdag moet dit 100 procent zijn en zondag 98 procent. Slam! dat onderdeel is van RadioCorp moet 95 procent muziek uitzenden van 07 tot 19 uur waarvan maximaal 7,5 procent in gangbare popmuziek-hitlijsten mag staan en minimaal 50 procent korter dan 1 jaar geleden mag zijn uitgebracht.

Radio Veronica moet minstens 85 procent muziek uitzenden met maximaal 4,3 procent uit gangbare hitlijsten waarbij de muziek ouder dan 5 jaar moet zijn en geen klassiek en/of jazz mag worden uitgezonden.

In de huidige situatie moet 100% NL tussen 07:00 en 19:00 uur 70 procent Nederlandstalige muziek draaien, 20 procent Europees producten 45 procent muziek die jonger is dan 1 jaar.

BNR Nieuwsradio moet in de huidige situatie maandag tot en met vrijdag 100 procent nieuws, actualiteiten en informatie bieden; op zaterdag en zondag is dit 75 procent. Daarbij geldt een verplichting van 50 procent in de Nederlandse taal.

Meerronde veilingmodel

De veiling zal plaats vinden via een simultane meerronde veilingmodel.
In de eerste ronde van de veiling zullen de initiële veilingprijzen als volgt zijn:

Kavel A1 (thans Sky Radio): 15.427.000 euro (71,5 procent bereik)
Kavel A2 (thans Radio Veronica): 8.319.000 euro (60,2 procent bereik)
Kavel A3 (thans Qmusic): 15.816.000 euro (71,4 procent bereik)
Kavel A4 (thans BNR Nieuwsradio) 0 euro (66,8 procent bereik)
Kavel A5 (thans Slam!) 4.782.000 euro (55,6 procent bereik)
Kavel A6 (thans Radio 538) 15.241.000 euro (72,2 procent bereik)
Kavel A7 (thans Radio 10) 11.493.000 euro (64 procent bereik)
Kavel A8 (thans Sublime) 2.636.000 euro (50 procent bereik)
Kavel A9 (thans 100% NL) 0 euro (60,4 procent bereik)

Voor deelname dienen partijen een waarborgsom ter waarde van 1,5 miljoen euro in te dienen per pakket om zo te bewerkstellingen dat alleen serieuze partijen deelnemen aan de veiling. Er geldt een plicht om de frequenties voor 1 juni 2024 in gebruik te nemen met een volledige dekkingseis per 1 september 2024.

Indien de ontwerpregeling naar verwachting in de maanden na de sluiting van de internetconsultateie (januari 2023) definitief wordt en het College van Beroep voor het Bedrijfsleven (CBB) op 13 december de eerdere uitspraak van de rechtbank aangaande de verplichting tot een herverdeling in tact laat, betekent het dat per 1 september 2023 alle landelijke commerciële radiofrequenties herverdeeld zullen zijn.

Zie ook; Micky Adriaansens wil frequentiepakketten ongeclausuleerd veilen
Zie ook: ACM: beperk eigendom tot drie landelijke zenders bij frequentieverdeling

www.rijksoverheid.nl