Europese Commissie komt met European Media Freedom Act

De Europese Commissie heeft een voorstel gedaan om EU-regels op te stellen over pluriformiteit en onafhankelijkheid in de mediasector. De bedoeling is dat de voorgestelde regels media moeten vrijwaren van politieke interferentie in redactionele beslissingen en het toezicht daarop.

De regelgeving richt zich op onafhankelijkheid en een stabiele financiering van publieke media. Ook zal het verplicht worden om de eigendomsverhoudingen te openbaren alsmede de mate van overheidsreclame. Verder komen er regels om de onafhankelijkheid van uitgevers te beschermen en belangenconflicten transparant te maken.

Europese mediatoezichthouder

Het onderwerp mediaconcentraties zal een rol krijgen bij de op te richten onafhankelijke European Board for Media Services waar de nationale media mediatoezichthouders zitting in zullen nemen. Deze Europese toezichthouder zal de waakhond moeten worden bij mediaconcentraties en de onafhankelijkheid van media moeten bewaken.

Daarbij zijn de principes dat geen journalist mag worden bespioneerd en publieke media mag geen propagandatool zijn voor de overheid of regeringen.

De op te richten toezichthouder zal ook nationale regelgeving coördineren aangaande niet-EU media die een bedreiging kunnen vormen voor de algehele veiligheid, zodat ze niet interferreren in de regels die voor de Europese Unie gelden. Daarnaast is het de bedoeling dat er een dialoog komt tussen de grote online platforms en de mediasector om toegang tot de diverse media te bevorderen en om ook te monitoren op bijvoorbeeld de EU Code of Practice on Disinformation.

Maatregelen

Het principe van de Europese Media Freedom Act is dat publieke en commerciële mediabedrijven makkelijk binnen de Europese Unie kunnen opereren zonder druk van bovenaf.
Concreet gaat het om deze maatregelen:

Het is de bedoeling dat landen effectief de redactionele onafhankelijkheid van mediabedrijven moeten respecteren en beter aan respect van bronbescherming doen. Daarnaast moeten bedrijven transparant worden over wie de eigenaren zijn van mediabedrijven en in welke verhoudingen. Deze bedrijven moeten dan ook maatregelen nemen om de onafhankelijkheid te garanderen van de redactie(s).
Spyware inzetten tegen media, journalisten en hun families wordt verboden.
De financiering van publieke media moet – waar deze bestaat – stabiel en adequaat zijn om hun journalistieke onafhankelijkheid te waarborgen. De leiding van de publieke mediabedrijven moet op een open, transparante en non-discriminatoire wijze gebeuren. Daarbij moeten publieke mediabedrijven pluriformiteit van informatie en opinie brengen op een onafhankelijke wijze en volgens de publieke service missie.
Landen moeten de impact onderzoeken van mediaconcentraties op mediapluriformiteit en redactionele onafhankelijkheid. Wetgeving, administratieve of regelgevende maatregelen die een land neemt en die de media kan beïnvloeden moet proportioneel zijn alsmede rechtvaardig.
De overheid moet transparant en non-discriminatoir worden in zijn rol als adverteerder. Ook moet er transparantie en objectiviteit komen in de kijk- en luistermeetsystemen die invloed hebben op reclame-omzetten, ook online.
Het ongeoorloofd weghalen van content zal worden tegengegaan. In gevallen van systematische risico’s waarbij providers bepaalde informatie willen weghalen, moeten ze dat te voren kenbaar maken waarbij er ook in beroep tegen gegaan kan worden.
Kijkers krijgen het recht om eigen settings op devices te kunnen instellen in plaats van opgelegde instelling.

Naast de European Media Freedom Act komt er een vrijwillige toolbox voor bedrijven om onafhankelijkheid te waarborgen. Daarbij gaat het om de voorwaarden waarop onafhankelijke content kan worden gemaakt door journalisten te versterken om te participeren in cruciale beslissingen voor het functioneren van media alsmede strategieën om contentproductie langdurig te waarborgen.

Het Europees parlement en de afzonderlijke landen moeten een positie gaan innemen over de European Media Freedom Act. Deze regels volgen op de eerder aangekondigde Digital Services Act (DSA) en de Digital Markets Act (DMA) alsmede de Code of Practice on Disinformation. Ook de herziene Audiovisual Media Service Directive is daar onderdeel van.

www.european-union.europa.eu