[Column] David de Jong: Nederlandse media laten zich meeslepen door patriottisme bij Eurovisie songfestival

Nagenoeg alle Nederlandse media hebben zich laten meeslepen in partijdigheid en gaan mee in populistische sentimenten en stemmingmakerij, voorbijgaand aan journalistieke neutraliteit en objectieve berichtgeving.

Zowel het publieke NOS Journaal als het commerciële RTL Nieuws heeft samen met andere programma’s, dagbladen, opiniemakers en websites veel aandacht besteed aan de diskwalificatie, alsof dit het belangrijkste nieuws is. Los daarvan, werden verstrekkende conclusies getrokken en is in feite een trial by media toegepast.

De EBU is een schuldige, Nederland en Joost Klein zouden onterecht zijn gediskwalificeerd en ook Zweden kreeg een veeg uit de pan, Daarbij werden ook de nodige anti-Europese en anti-EBU sentimenten geuit en is vooral uitgegaan van het eigen gelijk.

Waar is publieke journalistiek?

Je zou verwachten dat er een veel neutralere opstelling zou zijn vanuit de NPO, de publieke omroepen en met name de neutraal geachte NOS. Hetzelfde – al zijn daar geen publieke middelen mee gemoeid – geldt voor de commerciële media.

Wat vooral gebeurde is victim blaming: niet gehinderd door enige kennis, feitencheck en hoor- en wederhoor heeft bijna iedereen een mening: de vrouw van de EBU die de melding had gedaan, zou het niet bij het rechte eind hebben en zij zou zich niet aan afspraken houden. Of en welke afspraken er precies waren, wat er precies is gebeurd, dat doet er voor die mensen niet toe. Maar in werkelijkheid zijn juist al die meningen in feite niet ter zake doende, ze leiden alleen maar tot eenzijdige beeldvorming.

Grensoverschrijdend gedrag?

Wat duidelijk is, is dat de EBU stelt simpelweg een zerotolerance beleid te hanteren aangaande ongepast gedrag. In Nederland leidt grensoverschrijdend gedrag in de omroepsector tot het op non-actief stellen en onderzoeken, dat is duidelijk. Des te opvallender is dat in de journalistieke uitingen en in de publieke opinie dit aspect nauwelijks aandacht kreeg.

Bij RTL4 maar ook bij de NPO werden er steeds hardere standpunten ingenomen tot aan een F*ck EBU vanuit AVROTROS-boegbeeld Cornald Maas. Zonder te  weten wat er uit onderzoeken komt, is alvast gesteld dat er maar een bezem door de EBU-leiding moet komen en er bijvoorbeeld maar een Nederlander moet worden benoemd. De journalistieke distantie is totaal verdwenen.

Ook AVROTROS en de NPO laten zich als organisatie leiden door blind ervan uit te gaan dat de  diskwalificatie per definitie onterecht is.

Patriottisme

Rondom het Eurovisie Songfestival ontstond in de periode daarvoor een steeds groter wordende patriottistische houding waarbij bijna alleen maar aandacht was voor de Nederlandse inzending die inschattend als winnaar, aan de kijkers en lezers nauwelijks rekenschap gevend van wat nu eigenlijk andere landen brengen.

Nu gebeurt dat wel vaker bij het Eurovisie Songfestival, maar het fenomeen krijgt steeds grotere proportie. De  boodschap Nederland is de beste en wie dat niet begrijpt, die hoort daar niet bij.

Men mag in Nederland logischerwijs niet stemmen op de Nederlandse inzending. Logischer zou juist zijn aandacht te besteden aan de andere landen waar men wel op mag stemmen; het gebeurde nauwelijks.

Internationale positie

Nederland maakt zich internationaal enigszins kwetsbaar en stelt zich heel bijzonder op aangaande hoe om te gaan met grensoverschrijdend gedrag. Het is interessant dat juist de Zweedse krant Aftonbladet juist ook de andere kant laat zien in hun onderzoekende journalistiek.

Door zo nationalistisch en patriottisch achter Joost Klein te staan zonder de feiten te kennen en blind uit te gaan van het eigen gelijk, doen veel Nederlandse media en de NPO/AVROTROS de journalsitiek geen goed. Bij de andere affaires rondom grensoverschrijdend gedrag was de consequentie dat bestuurders en presentatoren al dan niet middels het op non-actief gaan, het veld moesten ruimen in afwachting van de feiten. Hier worden andere standaarden gehanteerd.

Bijlage: hoe werkt Nederlandse selectie Eurovisie Songfestival en wat is de EBU?

Dubbelrol selectie

Feitelijk is de selectie van de Nederlandse deelnemer een door AVROTROS gemaakte keuze via een selectiecommissie waar onder meer de eigen commentatoren Cornald Maas en Jacqueline Govaert ook onderdeel van zijn; alsmede AVROTROS-presentatrices Hila Noorzai en Carolien Borgers. Je kan moeilijk stellen dat dit enigszins neutraal is, maar een echt AVROTROS-gehalte heeft en de commentatoren een dubbelfunctie hebben.

Tot 2010 organiseerde de meer neutrale NOS de Nederlandse inzending en uitzendingen rondom het Eurovisie Songfestival alsmede de selectie. Ooit vond er een jaarlijks nationale songfestival plaats die tot 2011 (met uitzonderingen) plaats vond.

EBU

De EBU is de European Broadcasting Union oftewel de koepelorganisaties waar vooral publieke omroepen in Europa lid van zijn en die diens belangen behartigt. In Nederland is de NPO lid en alle omroepverenigingen alsmede NTR en NOS. De EBU is ook de organisator van het Eurovisie Songfestival. Nederland is daar in de top niet vertegenwoordigt en was dat ook jarenlang niet. Andere Europese  publieke omroepen wel. In de EBU-commissie die verantwoordelijk is voor de organisatie van het Eurovisie Songfestival en betrokken was bij de beslissing, zetelen vertegenwoordigers van vele deelnemende landen. Nederland is daar sinds 2023 niet meer in vertegenwoordigd.

www.ebu.ch

---

David de Jong is als journalist werkzaam bij onder meer Marketing Report.

 Volg Marketing Report op LinkedIn!

 Abonneer je op onze gratis dagelijkse nieuwsbrief

 Registreer jouw bureau gratis in de Marketing Report reclamebureau database The List

Lees ook: