Ouderwets debat over mediabeleid tussen NPO en commerciële media
Maandag 6 november 2023 vond een ouderwetse discussie over het mediabeleid van enerzijds de NPO en anderzijds de commerciële mediapartijen inclusief producenten en streamingdiensten plaats.
Sven Sauvé (CEO van RTL Nederland), Frederieke Leeflang (voorzitter Raad van Bestuur van de NPO), Pim Schmitz (CEO van Talpa Network), Peter Lubbers (CEO van Banijay Benelux), Jeroen Koopman (oprichter/eigenaar van NewBe) Fleur van Beem (Executive Director Strategy, Insights & Digital Transormation bij VodafoneZiggo), Zohair El Yassini (scheidend Tweedekamerlid voor de VVD), Mohammed Mohandis (herverkiesbaar kamerlid voor de PvdA/GroenLinks) en Claudia van Zanten (kandidaat kamerlid voor BBB) discussieerden tijdens een sessie van de vereniging van Nederlandse Content Producenten en Broadcast Media Society in Beeld & Geluid Den Haag onder leiding van Rick Nieman.
Ongehoord Nederland
Frederieke Leeflang legde desgevraagd uit dat het verzoek om Ongehoord Nederland uit het publieke bestel te willen halen, uiterlijk in de derde week van december 2023 door demissionair staatssecretaris Gunay Uslu (D66) zal worden behandeld, de juridisch uiterlijke termijn. Tegelijk is de situatie dat tot er een beslissing is genomen, Ongehoord Nederland gewoon meedoet in alle zendtijdverdelingen en daarbij ook ten behoeve van de verkiezingen twee keer zoveel zendtijd heeft verkregen. De voorzitter van de Raad van Bestuur van de NPO wijst er op dat het niet om de inhoud gaat, maar dat de basis is dat je aan regels moet houden. Als er een journalistieke code is afgesproken, kan je die als omroep niet naar eigen inzichten uitleggen. Daar gaat in de kern het dispuut over.
Sven Sauve en Pim Schmitz blikten terug op de afgeketste overname van Talpa Network door RTL Group. Pim Schmitz benadrukte dat het perspectief nu voor Talpa Network is drie jaar zelfstandig te blijven en er geen bord te koop staat en er zijn geen gesprekken met partijen gaande. Sven Sauve zei gefrustreerd te zijn en dan gewoon weer te focussen op het bedrijf en weer door te gaan.
Adviescollege NPO Pieter van Geel
Over het adviescollege van de NPO (onder voorzitterschap van Pieter van Geel) waren de meningen vrij duidelijk. Sven Sauvé zei dat het hem heeft verrast dat er geen input vanuit de commerciële partijen gevraagd, ook is duidelijk dat wetenschappers zich terug hebben getrokken uit het traject omdat het niet de goede kant uitging.
Met verbazing heeft de CEO van RTL Nederland alles gadegeslagen en hij zei Frederieke Leeflang niet te benijden omdat hij niet zou weten hoe dit in goede banen te leiden. Daarbij pleitte Sven Sauvé voor de afschaffing van reclame bij de NPO omdat er een verkeerde prikkel naar de markt uitgaat. “Ieder model dat afwijkt van het huidige model, daar zou ik met veel enthousiasme naar kijken.” Frederieke Leeflang gaf aan dat het voor haar een optie is dat reclame verdwijnt maar dan wel met een volledige compensatie vanuit de overheid of niet.
De topman van RTL Nederland zei verder dat het adviescollege met een postzegel bezig is geweest. Er zijn in Nederland 21 streamers en je ziet dat de wereld een hele andere kant opgaat; in die zin mist Sven Sauvé visie in de politiek. Hij pleit voor een beleid met een sterk (Nederlands) mediabestel dat toekomstbestending is.
Pim Schmitz, CEO van Talpa Network zei het hiermee eens te zijn en noemde het een gotspe dat het rapport eindigt met bladzijden vol met gesprekken met partijen waarbij niemand van de commerciële kant is gevraagd en noemde het rapport een retroperspectief stuk in plaats van een advies.
Frederieke Leeflang gaf aan dat het rapport niet in de lade gaat en het een advies is. Ze is het eens dat gesproken moet worden over het hele medialandschap. De opracht ging echter over toetredingscriteria waarbij het adviescollege breder heeft gekeken en het dan mank gaat. De voorzitter van de NPO gaf aan heilig te geloven in een publiek bestel met externe pluriformiteit. Hoe de NPO precies aankijkt tegen de aanbevelingen werd ind e discussie niet duidelijk, anders da ndat een en ander nog bestudeerd moet worden en het een goed idee is dat de politiek meer afstand zou krijgen.
Door de shredder
Zohair El Yassini, kamerlid voor de VVD die niet herkiesbaar is was duidelijk over het advies: door de shredder. Volgens het scheidend kamerlid zijn alle drie de wetenschappers die betrokken waren eruit gestapt terwijl beloofd was dat het rapport wetenschappelijk onderbouwd zou worden. Ook is nu alleen naar de NPO gekeken en niet naar het hele systeem: er is niet gekeken naar de verhouding met streamingdiensten en commerciële partijen.
Mohammed Mohandis, kamerlid voor de PvdA-GroenLinks, laat zich iet milder uit. Volgens hem staat de afspraak dat de te verkiezen Tweede Kamer het onderwerp breder zal aanvliegen en een hoorzitting met relevante partijen wil organiseren naar aanleiding van het adviesrapport. Wat hem betreft wordt de discussie breder gevoerd en fundamenteler.
Claudia van Santen, kandidaat kamerlid voor BBB begrijpt het betoog van Sven Sauve over oneerlijke reclamegelden, maar zou zaken wel goed willen regelen als zaken marktverstorend zijn. Wat haar betreft is de NPO actief met (neutraal) nieuws, cultuur en lichte vormen van infotainment. Alhoewel PvdA-GroenLinks in zijn verkiezingsprogramma een reclamevrije NPO nastreeft, zei Mohamed Mohandis dat deze discussies al tien jaar gevoerd worden. Hij wees er op dat zonder Ster, de commerciële omroepen niet per se beter worden.
De VVD’er wees er dan weer op dat het verschil tussen publieke omroep en commerciële omroep niet altijd goed zichtbaar is: presentatoren wisselen vaker van positie tussen commerciele zenders en NPO dan van jas, zo betoogde Zohair El Yassini
Mededingingswet
De twee CEO’s van respectievelijk Talpa Network en RTL Nederland vroegen aandacht voor aanpassing van de mededingingswet. Volgens Pim Schmitz en Sven Sauve moet daar anders gekeken worden naar de markt en hoe je die kan versterken.
Fleur van Beem van VodafoneZiggo hield zich op de vlakte door te stellen met interesse te kijken en vooral vanuit het belang en de behoefte van zijn klanten te kijken; VodafoneZiggo is behoudens sport niet actief in content en dat ook niet (meer) van plan.
Investeringsplicht
Over de per 1 janari 2024 in te voeren inevesteringsplicht voor streamingdiensten die meer dan 10 miljoen euro omzetten om 5 procent in Nederlandse content (waarvan 2,5 procent in culturele producties) te moeten investeren ligt Sven Sauve niet wakker. Wel vindt hij dat de overheid niet gaat over programma’s van commerciele omroep. De topman van RTL Nederland vindt het wel goed dat terug in de economie moet worden geinvesteerd, maar zegt erbij: overheid bemoei je niet met de inhoud.
Belang buitenproducenten
Peter Lubbers (CEO van Banijay Benelux) en Jeroen Koopman (oprichter/eigenaar van NewBe) wijzen op het belang van buitenproducenten bij de NPO. Peter Lubbers wijst er op dat het adviesrapport teruggaat naar de jaren ’30 waarbij omroepen meer invloed krijgen. Uit de lijst van best bekeken programma’s blijkt wordt alleen voetbal, het NOS Journaal en Twee voor Twaalf gemaakt door de omroepen. Frederieke Leeflang van de NPO wijst er op dat 40 procent van alle programmering door buitenproducenten wordt gemaakt; en het aldus niet per se alleen gaat om de best bekeken programma’s.
Jaloers op Frankrijk
Peter Lubbers is dan weer jaloers op de Franse collega’s waar het percentage voor Frans product op 20 procent is vastgesteld (waarvan 20 procent uit films moet bestaan). Volgens de topman van Banijay Benelux heeft de politiek niet nagedacht over het behoud van rechten en is de wetgever eenzijdig aan genres blijven vasthouden.
Onafhankelijke producenten
Jeroen Koopman wees er op dat er weinig onafhankelijke producenten zijn en weinig startups. Dit ontlokte Georgette Schlick tot een reactie vanuit de zaal als CEO van Fremantle Noord-Europa om aan te geven dat de labels die de grote bedrijven hanteren ook als onafhankelijk gezien kunnen worden en aldaar ook ondernemende productiebedrijven bestaan met een grote mate van zelfstandigheid. Fremantle is overigens onderdeel van RTL Group.
Frame
Kaja Wolffers reageerde dan weer vanuit de zaal namens Amazon Prime (als Head of Content Benelux) om te benadrukken dat er een frame wordt gehanteerd tegen Amerikaanse streamingdiensten. Hij benadrukte dat Amazon juist de bereidwilligheid heeft om te investeren in Nederlandse content en dat ook doet. Hij zei dat er een naar binnen gekeerde discussie is ontstaan, waarbij vanuit regelingen het idee is ontstaan dat er maar iets gemaakt gaatworden. Het gaat aldus niet om wat het publiek wil.
Daarom pleit Kaja Wolffers voor samenwerken en ervoor zorgen dat bijvoorbeeld NPO-producties ook bij Amazon Prime te zien zijn zodat de publieksbehoefte ingevuld wordt. Amazon zegt aldus geen grote boze wolf te zijn.
De Tweedekamerleden gaven op hun beurt wel aan dat toen de discussie over streamingdiensten er was, alle grote Amerikaanse streamingdiensten bij een uitnodiging voor een hoorzitting, niet kwamen opdagen.
Pim Schmitz van Talpa Network benadrukte nog dat onderling men de tent niet uitvecht: ook Talpa Network is voor een sterke NPO. Wel wees de topman er op dat de overheid met microvraagstukken bezig waar de sector niet beter van wordt. Pim Schmitz: “De sector ontwikkelt zich in een behoorlijke snelheid. Er moet consistentie komen in het beleid. Pas de mededingingswet aan en kijk vooruit, niet achteruit.”
Sven Sauve deed een oproep om NPO-content ook via andere platformen te laten verspreiden. Sven Sauve: “Het zou mooi zijn als iedereen NPO-content kan uitzenden. Dus ook Videoland. Wij willen samenwerken en investeren. Laten we stoppen om alleen maar te focussen op je eenkennige platform.“
Volg Marketing Report op LinkedIn!
Abonneer je op onze gratis dagelijkse nieuwsbrief
Registreer jouw bureau gratis in de Marketing Report reclamebureau database The List
Lees ook:
