[Recensie] Bas Vlugt: De Belg van Mark Koster; een juice show

Disclaimer

Voor ik deze recensie begin eerst een disclaimer. Marketing Report werkt met tal van sponsors - die noemen wij partners. Mediabedrijven die in het boek De Belg worden beschreven, zoals DPG Media en Mediahuis zijn beide partner van Marketing Report.

Dat neemt niet weg dat wij als vakblad voor de media en marketing professionals vrijuit ons journalistieke vak uitoefenen en dat is bij het schrijven van deze recensie niet anders.

Giga informatietransfer

Wat een verrassing en en cadeau dat Mark Koster na zijn biografie over John de Mol, die ik met veel plezier heb gelezen, nu met weer een vuistdikke media-biografie komt; deze keer over Christian van Thillo.

Twee jaar heeft Mark Koster aan het boek gewerkt. Hij heeft stevig doorgebuffeld aan zijn 425 pagina's die een giga informatietransfer opleveren. In het boek staat 1 man centraal maar het persoonsnamenregister telt een kleine 500 namen.

De Juice Show

En dan te bedenken dat hij het boek schreef naast zijn reguliere bezigheden waaronder de wekelijkse presentatie van De Juice Show, de podcast die hij maakt met Yvonne Coldeweijer.

De Belg is in feite ook een juice show. Het boek kun je niet anders lezen dan als een frontale aanval op Christian van Thillo met de bedoeling om Van Thillo zo veel mogelijk te beschadigen.

Waarom Mark Koster dat doet, is niet helemaal duidelijk want persoonlijk heeft hij niets met Christian van Thillo af te rekenen. Uit het boek valt niet op te maken of hij Van Thillo ooit heeft ontmoet, gesproken, aan de telefoon heeft gehad, voor hem heeft gewerkt of zelfs maar in dezelfde ruimte met hem heeft verkeerd.

Yves Gijrath en de redder van de Nederlandse media

Uit het dankwoord is op te maken hoe het boek tot stand is gekomen. Yves Gijrath is erachter gekomen dat de door Van Thillo eervol ontslagen Jaak Smeets zich schuldig heeft gemaakt aan seksueel overschrijdend gedrag en dat Van Thillo de DPG Media nieuwsmedia ervan heeft weerhouden om daarover te schrijven.

Yves Gijrath is verontwaardigd: wél tal van andere mensen in het Me Too tijdperk uitgebreid de maat meten maar een schandaal in eigen huis in de doofpot stoppen. En er was nog zo'n geval: de Belgische minister president Alexander de Croo zou naar een Italiaanse pornoster hebben geappt dat hij haar zou willen ontmoeten. Ook doofpot. Als dit de toekomst is van de Nederlandse journalistiek, dan koersen we af op Russische toestanden.

In het boek wordt door verschillende bronnen gesuggereerd dat DPG Media via subsidiëring van de krantenbezorging aan huis miljoenen euro's kreeg van de Belgische overheid waarmee de verovering van de Nederlandse media kan worden gefinancierd. Van Thillo ontkent dit.

"Dit is een boek waard", zei Yves Gijrath tegen Mark Koster, die het boek ook daadwerkelijk schreef, onophoudelijk aangemoedigd en gesteund door Yves Gijrath. Mark Koster als de redder van de Nederlandse media.

Show, don't tell

Het schrijven van een biografie kun je op verschillende manieren doen. Bij een ongeautoriseerde biografie - en dat is De Belg - heb je de handen volledig vrij. Je zou er dan voor kunnen kiezen om controversiële onderwerpen met een zekere afstand en neutraliteit te behandelen, zodat de lezer zelf tot een oordeel kan komen.

Voor die benadering heeft Mark Koster duidelijk niet gekozen. Hij vliegt er vol in en is van de eerste tot en met de laatste pagina verontwaardigd. Vrij vermoeiend voor de lezer: Binnen DPG walgden steeds meer redacteuren van de hijgerige cultuur. Een paar medewerkers hebben zich al kokhalzend afgewend van de onderneming.

Dit is stylistisch niet te doen. In die zin een ronduit hijgerige biografie.

Nazi's!

Het boek begint heel saai. Namelijk met het nazi verleden van de familie Van Thillo. Dat wordt er met de haren bijgesleept. Wat is er het geval? Een oud-oom van Christian van Thillo is een ter dood veroordeelde nazi. Een oud-oom, dat is een broer van de opa van Christian van Thillo.

De opa van Christian van Thillo was geen nazi maar iemand in de biografie zegt dat hij de nazi's sponsorde. Dat wordt nergens onderbouwd, uitgelegd of hardgemaakt.

Christian van Thillo is geboren in 1962, 17 jaar na het einde van de oorlog waar hijzelf niets mee te maken heeft. Toch kiest Mark Koster ervoor controverse op te roepen bij de overname van Het Parool: Van Thillo, telg uit een collaboratiegezin, krijgt de zegen van het prominente lid van de verzetsgeneratie.

Collaboratiegezin? De vader van Christian, Ludo van Thillo, was 9 jaar toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak en 13 jaar toen die was afgelopen. Ludo van Thillo had toch geen gezin in de oorlog? En collaboreerde hij tussen zijn 9de en 13de dan met de Duitsers? Waar blijkt dat dan uit?

Dit is lariekoek en smaad tegelijkertijd.

Het is een controverse die Mark Koster met terugwerkende kracht oproept, uit de biografie blijkt uit niets dat dit speelt voor, tijdens of na de overname van Het Parool.

Een van de latere hoofdstukken in het boek heet SS-laarsjes op de redactie. Wat zullen we nou krijgen? Nou; niets, het is helemaal niets.

Een bubbel met bubbels in Cambrigde

Ikzelf heb Christian van Thillo een aantal keer gesproken en ik heb hem zeker zeven keer zien presenteren. Ik vind Christian van Thillo by far de beste spreker in de Nederlandse media. Een man met charisma, een charmeur.

Het is voor mij vrijwel niet te controleren in welke mate Mark Koster een objectief boek heeft geschreven. Op één uitzondering na en dat zijn de Advertiser's Summits van DPG Media want daar was ik zelf bij; dat wil zeggen: vijf jaar op rij; in Kopenhagen, in Manchester, in Bilbao, in Boedapest en in Cambridge. Dat was de laatste; daarna kwam corona en ging de Advertiser's Summit verloren.

In de biografie staat Mark Koster stil bij de Advertiser's Summit in Cambridge. Een gezelschap van 150 mensen is met een gecharterde Boeing 747 uit Rotterdam naar de Britse universiteitsstad gevlogen.

Ik zat in dat vliegtuig en kan verzekeren dat het geen Boeing 747 was. Dat zou ook nergens op slaan voor 150 mensen; een Boeing 747 heeft plek voor 366 tot 605 passagiers.

Het is een bonte entourage van reclamemakers, adverteerders en techgoeroes, die in gezelschap van media-BN'ers zoals Katja Schuurman en Chantal Janzen een paar dagen met elkaar in een bubbel met bubbels verkeren.

Het gezelschap in Cambridge bestond vooral uit medewerkers van DPG Media, adverteerders, mediabureaus, vakpers en sprekers. Katja Schuurman was er niet, zij presenteerde de summit in Manchester. Chantal Janzen was er ook niet, zij presenteerde de summit in Boedapest.

Een bubbel met bubbels. De summits waar ik bij was, waren interessant, leuk en gezellig maar konden geen van allen als bubbels met bubbels worden getypeerd.

Zo lijkt De Belg in ieder geval op deze pagina's een beschrijving van de gebeurtenissen als de waarheid vol dichterlijke vrijheden van de hand van de auteur.

Geen management boek

Het is indrukwekkend hoeveel mensen Mark Koster opvoert in deze biografie. Het is ook indrukwekkend om vast te stellen hoeveel mensen hij niet noemt. Er zijn tal van belangrijke spelers die hij overslaat omdat Mark van juice naar juice springt en niet een boek schrijft dat je als een marketing handboek zou kunnen lezen.

Waar is (inmiddels ex-) CCO Lauren van der Heijden? Waar is CMO Bert Willemsen? Waar is CDO Stefan Havik die jarenlang werkte aan de ontwikkeling van Trusted Web, de meest interessante en gewaagde innovatie die DPG Media op de markt heeft gebracht. Of wat dacht je van Dave Minneboo, de programma directeur van Qmusic die Van Thillo wegkocht bij 538 en die van Qmusic de grootste radiozender van Nederland maakte. Geen woord.

De introductie van pay-walls in de websites van de DPG Dagbladen? De relatie met adverteerders en hoe die worden bediend? Aan Mark Koster niet besteedt.

Het ontbreekt Mark Koster niet alleen aan de nodige kennis - zo denkt hij dat KPI's Key Performances Indexen zijn - maar hij heeft er ook geen interesse voor. En dat is jammer want daarmee gaat veel van de potentie die het boek zou kunnen hebben, verloren.

Er is veel aandacht en nog meer verontwaardiging voor de geringe vergoeding die DPG Media aan freelancers betaalt. Maar het wordt niet in perspectief gezet. Hoeveel verdienen freelancers dan bij Mediahuis en FD Mediagroep? Dan krijg je als lezer een objectief beeld. Maar daar is het Mark Koster niet om te doen.

De Ondernemer

In De Belg is te lezen dat het project De Ondernemer is mislukt, Van Thillo zou het infuus eruit hebben getrokken. Nu kennen wij de makers van De Ondernemer vrij goed omdat De Ondernemer en Marketing Report beide radioprogramma's maken bij New Business Radio op Media Park HIlversum. Robert van den Ham kennen we al heel lang, nog uit zijn Autoweek tijd toen hij Cross Media Man van het Jaar werd.

Als Mark Koster zou hebben gesproken met Robert van den Ham, Director Content & Creatie bij DPG Media Zakelijk had hij kunnen horen dat De Ondernemer een florerend, winstgevend bedrijfsonderdeel is dat maandelijks meer dan een miljoen ondernemers bereikt. De Ondernemer groeide van zo'n 3 miljoen pageviews in 2016 naar 13 miljoen pageviews in 2023.

De mensen die De Ondernemer maken, gaan binnenkort voor DPG Media een tweede mediamerk voor het bedrijfsleven ontwikkelen. 

Ondergang

Net als dat in de biografie over John de Mol gebeurt, eindigt de biografie over Christian van Thillo met een op niets gebaseerde profetie. Deel zes van het boek heet Barsten in het Bastion.

De meest recente jaarcijfers van DPG Media geven geen enkele aanleiding om aan te nemen dat het bedrijf in moeilijkheden zou verkeren. Sterk nog: die laten een mediabedrijf zien met een gezonde winstmarge met nauwelijks schulden.

Het Gouden Kwadrant

Toch heb ik De Belg met interesse gelezen. Het boek geeft een mooi inzicht in hoe een Belgisch mediabedrijf een groot deel van de Nederlandse nieuwsmedia in handen kreeg. Het geeft ook een inzicht in Van Thillo's liefde voor en de kennis van dagbladen. En in zijn ondernemerszin, doorzettingsvermogen, handigheid en loyaliteit aan nieuwsmedia.

Een van mijn favoriete passages gaat over Het Kwadrant. Door gebruik te maken van data kunnen de journalisten van DPG Media worden ingedeeld in vier categorieën.

In het Gouden Kwadrant zitten journalisten die goed gelezen verhalen schrijven die tot veel nieuwe abonnees leiden. In De Niche zitten journalisten die verhalen schrijven die minder worden gelezen maar hoog worden gewaardeerd. In De Aanjagers zitten journalisten die clickbait-stukjes schrijven die nergens over gaan. En dan is er nog De Kelder; daarin zitten journalisten die stukken schrijven die niet worden gelezen en niet worden gewaardeerd.

Journalisten die in De Kelder zitten, moeten daar zo snel mogelijk uit, anders worden ze ontslagen.

Mark Koster schreeuwt er moord en brand over. Want kranten moeten blijven zoals ze zijn, de pluriformiteit van de pers en de onafhankelijkheid van redacties is het hoogste goed en journalisten mogen niet worden ontslagen want dat mag niet.

Tot slot heeft Mark Koster nog een klinkende belediging voor heel België in de allerlaatste alinea van zijn biografie over Christian van Thillo: Dit is kennelijk zoals het werkt bij onze vrienden over de grens, Je zegt a, doet b en gaat over tot de orde van de dag. Een repeterend patroon waar geen eind aan komt. Een hinkende meeuw die vrolijk wegfladdert.

Bas Vlugt is oprichter van Marketing Report

 Volg Marketing Report op LinkedIn!

 Abonneer je op onze gratis dagelijkse nieuwsbrief

 Registreer jouw bureau gratis in de Marketing Report reclamebureau database The List

Lees ook: